Changes
From Karnataka Open Educational Resources
324 bytes added
, 10:41, 20 December 2016
Line 117: |
Line 117: |
| | | |
| {| class="wikitable" | | {| class="wikitable" |
| + | ! scope="col" style="width: 120px;" | ऋ. विलोम शब्द लिखिए : |
| + | ! scope="col" style="width: 120px;" | ए. अन्य लिंग रूप लिखिए : |
| + | ! scope="col" style="width: 120px;" | ऐ. अन्य वचन रूप लिखिए : |
| |- | | |- |
− | ! ऋ. विलोम शब्द लिखिए :
| + | | 1. निकट x दूर || 1. नौकर - नौकरानी || 1. आँखें - आँख |
− | ! ए. अन्य लिंग रूप लिखिए :
| |
− | ! ऐ. अन्य वचन रूप लिखिए :
| |
| |- | | |- |
− | | 1. निकट x दूर
| + | |2. पाप x पुण्य ||2. मालिक - मालकिन ||2. रुपया - रुपये |
− | | 2. पाप x पुण्य | |
− | | 3. निराशा x आशा | |
− | | 4. स्वीकार x अस्वीकार | |
− | | 5. होश x बेहोश | |
| |- | | |- |
− | | 1. नौकर - नौकरानी | + | |3. निराशा x आशा ||3. भिखारी - भिखारिन||3. पैसे - पैसा |
− | | 2. मालिक - मालकिन | |
− | | 3. भिखारी - भिखारिन | |
− | | 4. बच्चा - बच्ची | |
− | | 5. बूढ़ा - बुढ़िया | |
| |- | | |- |
− | | 1. आँखें - आँख | + | |4. स्वीकार x अस्वीकार ||4. बच्चा - बच्ची ||4. हाथ - हाथ |
− | | 2. रुपया - रुपये | + | |- |
− | | 3. पैसे - पैसा | + | | 5. होश x बेहोश || 5. बूढ़ा - बुढ़िया || 5. रोटी - रोटियाँ |
− | | 4. हाथ - हाथ | |
− | | 5. रोटी - रोटियाँ | |
| |} | | |} |
− |
| |
| | | |
| '''ओ. वाक्य में प्रयोग कीजिए :'''<br> | | '''ओ. वाक्य में प्रयोग कीजिए :'''<br> |
Line 156: |
Line 146: |
| | | |
| {| class="wikitable" | | {| class="wikitable" |
| + | ! scope="col" style="width: 120px;" | |
| + | ! scope="col" style="width: 120px;" |क. प्रेरणार्थक रूप लिखिए : |
| + | ! scope="col" style="width: 120px;" | |
| + | |- |
| + | |1. सुनना||सुनाना ||सुनवाना |
| |- | | |- |
− | ! क. प्रेरणार्थक रूप लिखिए :
| + | |2. समझना ||समझाना||समझवाना |
| |- | | |- |
− | | 1. सुनना | + | |3. देना ||दिलाना||दिलवाना |
− | | 2. समझना | |
− | | 3. देना | |
− | | 4. पकड़ना | |
− | | 5. बैठना | |
| |- | | |- |
− | | सुनाना | + | |4. पकड़ना||पकड़ाना ||पकड़वाना |
− | | समझाना | |
− | | दिलाना | |
− | | पकड़ाना | |
− | | बिठाना | |
| |- | | |- |
− | | सुनवाना | + | |5. बैठना ||बिठाना ||बिठवाना |
− | | समझवाना | |
− | | दिलवाना | |
− | | पकड़वाना | |
− | | बिठवाना | |
| |} | | |} |
| | | |
| | | |
| {| class="wikitable" | | {| class="wikitable" |
| + | ! scope="col" style="width: 120px;" | |
| + | ! scope="col" style="width: 120px;" |ख. दो-दो शब्द बनाइए : |
| + | ! scope="col" style="width: 120px;" | |
| + | |- |
| + | |र||रोज़||सुनवाना |
| |- | | |- |
− | ! ख. दो-दो शब्द बनाइए :
| + | |ब||बालक||बगीचा |
| |- | | |- |
− | | र | + | |भ||भोपाल||भारत |
− | | ब | |
− | | भ | |
− | | ह | |
− | | श | |
| |- | | |- |
− | | रोज़ | + | |ह||हँसना||ह्जार |
− | | बालक | |
− | | भोपाल | |
− | | हँसना | |
− | | शंकर | |
| |- | | |- |
− | | रुपया | + | |श||शंकर||शनी |
− | | बगीचा | |
− | | भारत | |
− | | ह्जार | |
− | | शनी | |
| |} | | |} |
| | | |
Line 210: |
Line 186: |
| 5. चूँ तक न करना = कुछ भी न बोलना।<br> | | 5. चूँ तक न करना = कुछ भी न बोलना।<br> |
| | | |
− | '''च. विग्रह करके समास का नाम लिखिए :'''<br>
| |
| {| class="wikitable" | | {| class="wikitable" |
| + | ! scope="col" style="width: 120px;" |शब्द |
| + | ! scope="col" style="width: 120px;" |विग्रह-वाक्य |
| + | ! scope="col" style="width: 120px;" |समास का नाम |
| |- | | |- |
− | !शब्द
| + | |1. श्रद्या-भक्ति||श्रद्या और भक्ति||द्वंद्व समास। |
− | !विग्रह-वाक्य
| |
− | !समास का नाम
| |
| |- | | |- |
− | |1. श्रद्या-भक्ति | + | |2. होश-हवास||होश + हवास||अव्ययीभाव समास। |
− | |2. होश-हवास | |
− | |3. चौमासा | |
− | |4. प्रतिदिन | |
| |- | | |- |
− | |श्रद्या और भक्ति | + | |3. चौमासा||चार मासों का समूह||द्विगु समास। |
− | |होश + हवास | |
− | |चार मासों का समूह | |
− | | दिन-दिन | |
| |- | | |- |
− | |द्वंद्व समास। | + | |4. प्रतिदिन||दिन-दिन||अव्ययीभाव समास। |
− | |अव्ययीभाव समास। | |
− | |द्विगु समास। | |
− | |अव्ययीभाव समास। | |
| |} | | |} |
| | | |
| =भाषा गतिविधियों / परियोजनाओं= | | =भाषा गतिविधियों / परियोजनाओं= |
| =पाठ प्रतिक्रिया= | | =पाठ प्रतिक्रिया= |