Anonymous

Changes

From Karnataka Open Educational Resources
no edit summary
Line 21: Line 21:  
# अयादि सन्धि <br>
 
# अयादि सन्धि <br>
   −
===दीर्घ सन्धि===
+
==दीर्घ सन्धि==
 
अ, इ, उ, लघु या ह्रस्व स्वर हैं और आ, ई, ऊ गुरु या दीर्घ स्वर। अतः<br>
 
अ, इ, उ, लघु या ह्रस्व स्वर हैं और आ, ई, ऊ गुरु या दीर्घ स्वर। अतः<br>
 +
 +
अ या आ के साथ अ या आ के मेल से ‘आ’; ‘इ’ या ‘ई’ के साथ ‘इ’ या ई के मेल से ‘ई’<br>
 +
 +
तथा उ या ऊ के साथ उ या ऊ के मेल से ‘ऊ’ बनता है। जैसे:<br>
 +
 +
अ+अ – आ<br>
 +
 +
नयन + अभिराम = नयनाभिराम<br>
 +
 +
चरण + अमृत = चरणामृत<br>
 +
 +
परम + अर्थ = परमार्थ<br>
 +
 +
स + अवधान = सावधान<br>
 +
 +
विच्छेद<br>
 +
 +
रामानुज = राम + अनुज गीतांजलि = गीत + अंजलि<br>
 +
 +
सूर्यास्त = सूर्य + अस्त मुरारि = मुर + अरि<br>
 +
 +
अ + आ = आ<br>
 +
 +
देव + आलय = देवालय सत्य + आग्रह = सत्याग्रह<br>
 +
 +
रत्न + आकर = रत्नाकर कुश + आसन = कुशासन<br>
 +
 +
विच्छेद<br>
 +
 +
छात्रावास = छात्र + आवास देवानन्द = देव + आनन्द<br>
 +
 +
दीपाधार = दीप + आधार प्रारम्भ = प्र + आरम्भ<br>
 +
 +
आ + अ = आ<br>
 +
 +
सेना + अध्यक्ष = सेनाध्यक्ष विद्या + अर्थी = विद्यार्थी<br>
 +
 +
तथा + अपि = तथापि युवा + अवस्था= युवावस्था<br>
 +
 +
विच्छेद<br>
 +
 +
कक्षाध्यापक = कक्षा + अध्यापक श्रद्धांजलि = श्रद्धा +अंजलि<br>
 +
 +
सभाध्यक्ष = सभा + अध्यक्ष द्वारकाधीश = द्वारका + अधीश<br>
 +
 +
आ + आ = आ<br>
 +
 +
विद्या + आलय = विद्यालय महा + आशय = महाशय<br>
 +
 +
प्रतीक्षा+आलय = प्रतीक्षालय श्रद्धा + आलु = श्रद्धालु<br>
 +
 +
विच्छेद<br>
 +
 +
चिकित्सालय = चिकित्सा + आलय<br>
 +
 +
कृपाकांक्षी = कृपा + आकांक्षी<br>
 +
 +
मायाचरण = माया + आचरण<br>
 +
 +
दयानन्द = दया + आनन्द<br>
 +
 +
इ + इ = ई<br>
 +
 +
रवि + इन्द्र = रवीन्द्र अभि + इष्ट = अभीष्ट<br>
 +
 +
विच्छेद<br>
 +
 +
गिरीन्द्र = गिरि + इन्द्र अधीन = अधि + इन<br>
 +
 +
इ + ई = ई<br>
 +
 +
हरि + ईश = हरीश परि + ईक्षा = परीक्षा<br>
 +
 +
विच्छेद<br>
 +
 +
अभीप्सा = अभि + ईप्सा अधीक्षक = अधि + ईक्षक<br>
 +
 +
ई + इ = ई<br>
 +
 +
मही + इन्द्र = महीन्द्र लक्ष्मी + इच्छा = लक्ष्मीच्छा<br>
 +
 +
विच्छेद<br>
 +
 +
फणीन्द्र = फणी + इन्द्र श्रीन्दु = श्री + इन्दु<br>
 +
 +
ई + ई = ई<br>
 +
 +
नारी + ईश्वर = नारीश्वर जानकी + ईश = जानकीश<br>
 +
 +
विच्छेद<br>
 +
 +
रजनीश = रजनी + ईश नदीश = नदी + ईश<br>
 +
 +
उ + उ = ऊ<br>
 +
 +
भानु + उदय = भानूदय गुरु + उपदेश = गुरूपदेश<br>
 +
 +
विच्छेद<br>
 +
 +
लघूत्तर = लघु + उत्तर कटूक्ति = कटु + उक्ति<br>
 +
 +
ऊ + ऊ = ऊ<br>
 +
 +
भू + ऊध्र्व = भूध्र्व<br>
 +
 +
भू + ऊष्मा = भूष्मा<br>
 +
 +
विच्छेद<br>
 +
 +
चमूर्जा = चमू + ऊर्जा<br>
 +
 +
सरयूर्मि = सरयू + ऊर्मि<br>
1,055

edits