೧ ನೇ ಸಾಲು: |
೧ ನೇ ಸಾಲು: |
| =ಅಲಂಕಾರಗಳು= | | =ಅಲಂಕಾರಗಳು= |
− | ಮನುಷ್ಯನು ತಾನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕಾಣಲು ಉಡಿಗೆ ತೊಡಿಗೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವಂತೆ, ಕಾವ್ಯವು ಆಕರ್ಷಕವಾಗುವಂತೆ ಅರ್ಥವೈಚಿತ್ರ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಶಬ್ದವೈಚಿತ್ರ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕಾವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಂಥ ಮಾತುಗಳೇ ಅಲಂಕಾರಗಳು. | + | ಮನುಷ್ಯನು ತಾನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕಾಣಲು ಉಡಿಗೆ ತೊಡಿಗೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವಂತೆ, ಕಾವ್ಯವು ಆಕರ್ಷಕವಾಗುವಂತೆ ಅರ್ಥವೈಚಿತ್ರ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಶಬ್ದವೈಚಿತ್ರ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕಾವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಂಥ ಮಾತುಗಳೇ ಅಲಂಕಾರಗಳು.<br> |
− | | + | ಅರ್ಥವೈಚಿತ್ರ್ಯದಿಂದ ಕಾವ್ಯದ ಸೊಬಗು ಹೆಚ್ಚಿದರೆ ಅದು ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರ. ಶಬ್ದ ವೈಚಿತ್ರ್ಯದಿಂದ ಕಾವ್ಯದ ಸೊಬಗು ಹೆಚ್ಚಿದರೆ ಶಬ್ದಾಲಂಕಾರ.<br> |
− | ಅರ್ಥವೈಚಿತ್ರ್ಯದಿಂದ ಕಾವ್ಯದ ಸೊಬಗು ಹೆಚ್ಚಿದರೆ ಅದು ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರ. ಶಬ್ದ ವೈಚಿತ್ರ್ಯದಿಂದ ಕಾವ್ಯದ ಸೊಬಗು ಹೆಚ್ಚಿದರೆ ಶಬ್ದಾಲಂಕಾರ. | + | ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಅಲಂಕಾರ ಗ್ರಂಥ ಬರೆದ ಲಾಕ್ಷಣಿಕರು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ನೃಪತುಂಗ, ನಾಗವರ್ಮ, ತಿರುಮಲಾರ್ಯ, ಜಾಯಪ್ಪದೇಸಾಯಿ ಮುಂತಾದವರು. ಇವರು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಕವಿರಾಜಮಾರ್ಗ, ಕಾವ್ಯಾವಲೋಕನ, ಅಪ್ರತಿಮವೀರಚರಿತೆ, ಕನ್ನಡಕುವಲಯಾನಂದ-ಇತ್ಯಾದಿ ಗ್ರಂಥ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.<br> |
− | | |
− | ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಅಲಂಕಾರ ಗ್ರಂಥ ಬರೆದ ಲಾಕ್ಷಣಿಕರು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ನೃಪತುಂಗ, ನಾಗವರ್ಮ, ತಿರುಮಲಾರ್ಯ, ಜಾಯಪ್ಪದೇಸಾಯಿ ಮುಂತಾದವರು. ಇವರು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಕವಿರಾಜಮಾರ್ಗ, ಕಾವ್ಯಾವಲೋಕನ, ಅಪ್ರತಿಮವೀರಚರಿತೆ, ಕನ್ನಡಕುವಲಯಾನಂದ-ಇತ್ಯಾದಿ ಗ್ರಂಥ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. | |
− | | |
| [http://kanaja.in/archives/8485 ಅಲಂಕಾರದ ಬಗೆಗಿನ ವಿವರವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನಜು ]ಕಣಜ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಪುಟದಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು. | | [http://kanaja.in/archives/8485 ಅಲಂಕಾರದ ಬಗೆಗಿನ ವಿವರವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನಜು ]ಕಣಜ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಪುಟದಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು. |
| | | |
೮೬ ನೇ ಸಾಲು: |
೮೩ ನೇ ಸಾಲು: |
| # ಶಾಂತದ ಸ್ಥಾಯಿಭಾವ ಶಮ | | # ಶಾಂತದ ಸ್ಥಾಯಿಭಾವ ಶಮ |
| ಅಲಂಕಾರಗಳು | | ಅಲಂಕಾರಗಳು |
− | ಆರಂಭದಲ್ಲ ಭರತನು ಗುರಿತಿಸಿದ ಅಲಂಕಾರಗಳು ನಾಲ್ಕು (4) | + | ಆರಂಭದಲ್ಲ ಭರತನು ಗುರಿತಿಸಿದ ಅಲಂಕಾರಗಳು ನಾಲ್ಕು (4)<br> |
− | 1. ಉಪಮಾ ಅಲಂಕಾರ | + | 1. ಉಪಮಾ ಅಲಂಕಾರ<br> |
− | 2. ರೂಪಕ ಅಲಂಕಾರ | + | 2. ರೂಪಕ ಅಲಂಕಾರ<br> |
− | 3. ದೀಪಕ ಅಲಂಕಾರ ಮತ್ತು 4. ಯಮಕ ಅಲಂಕಾರ | + | 3. ದೀಪಕ ಅಲಂಕಾರ<br> |
− | ನಂತರ ಇವುಗಳ ಸಂಖ್ಯ ಬೆಳೆದರೂ ಸಹ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗುರಿತಿಸಿಕ್ಕೊಂಡಿದ್ದು ಮಾತ್ರ ಎರಡೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅಲಂಕಾರಗಳು 2 ವಿಧಗಳು | + | 4. ಯಮಕ ಅಲಂಕಾರ<br> |
− | 1. ಶಬ್ದಾಲಂಕಾರಗಳು : ಕಾವ್ಯದ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಶಬ್ದಾರ್ಥ ವೈಚಿತ್ರಗಳೆ ಅಲಂಕಾರಗಳು. | + | ನಂತರ ಇವುಗಳ ಸಂಖ್ಯ ಬೆಳೆದರೂ ಸಹ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗುರಿತಿಸಿಕ್ಕೊಂಡಿದ್ದು ಮಾತ್ರ ಎರಡೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅಲಂಕಾರಗಳು 2 ವಿಧಗಳು<br> |
− | 2 ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರಗಳು : ಕಾವ್ಯದ ಆಂತರಿಕ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು | + | 1. ಶಬ್ದಾಲಂಕಾರಗಳು : ಕಾವ್ಯದ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಶಬ್ದಾರ್ಥ ವೈಚಿತ್ರಗಳೆ ಅಲಂಕಾರಗಳು.<br> |
| + | 2 ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರಗಳು : ಕಾವ್ಯದ ಆಂತರಿಕ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು<br> |
| | | |
| =1.ಶಬ್ದಾಲಂಕಾರಗಳು := | | =1.ಶಬ್ದಾಲಂಕಾರಗಳು := |
| ಕಾವ್ಯದ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಶಬ್ದಾರ್ಥ ವೈಚಿತ್ರಗಳೆ ಅಲಂಕಾರಗಳು / ಶಬ್ದ ಅಥವಾ ವರ್ಣಗಳ ಚಮತ್ಕಾರಗಳಿಂದ ಕಾವ್ಯದ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದು<br> | | ಕಾವ್ಯದ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಶಬ್ದಾರ್ಥ ವೈಚಿತ್ರಗಳೆ ಅಲಂಕಾರಗಳು / ಶಬ್ದ ಅಥವಾ ವರ್ಣಗಳ ಚಮತ್ಕಾರಗಳಿಂದ ಕಾವ್ಯದ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದು<br> |
| ಉದಾ:<br> | | ಉದಾ:<br> |
− | 1. ಎಲ್ಲೋ ಹೂವಿನ ಸಿರಿ ಬೆಳ್ಳಿ ಕಾಲುಂಗರ<br>
| + | *ಎಲ್ಲೋ ಹೂವಿನ ಸಿರಿ ಬೆಳ್ಳಿ ಕಾಲುಂಗರ<br> |
| ಹಳ್ಳದ ನೀರು ತರುತಾಳ ನನ್ನ ಗೆಳತಿ<br> | | ಹಳ್ಳದ ನೀರು ತರುತಾಳ ನನ್ನ ಗೆಳತಿ<br> |
| ಹಳ್ಳಿ ಗೌಡರ ಕಿರಿಮಗಳು<br> | | ಹಳ್ಳಿ ಗೌಡರ ಕಿರಿಮಗಳು<br> |
− | 2. ಮಾರಯರು ಬೈದಾರು ಬಾರವೋ ಕಣ್ಣೀರು<br>
| + | *ಮಾರಯರು ಬೈದಾರು ಬಾರವೋ ಕಣ್ಣೀರು<br> |
| ಮಾರಯರ ತಮ್ಮ ಮೈದುನ ಬೈದಾರ<br> | | ಮಾರಯರ ತಮ್ಮ ಮೈದುನ ಬೈದಾರ<br> |
| ಮಾಡಿಲ್ಲದ ಮಳೆ ಸುರಿದಾಂಗ<br> | | ಮಾಡಿಲ್ಲದ ಮಳೆ ಸುರಿದಾಂಗ<br> |
೨೧೦ ನೇ ಸಾಲು: |
೨೦೮ ನೇ ಸಾಲು: |
| *ನೀ ಉಟ್ಟ ರೇಷ್ಮೆಗಿಂತ ನಿನ್ನ ಮೈ ನುಣುಪ | | *ನೀ ಉಟ್ಟ ರೇಷ್ಮೆಗಿಂತ ನಿನ್ನ ಮೈ ನುಣುಪ |
| ಬೆಟ್ಟದ ಅರಿಗಿಳಿಗಿಂತ ನಿನ್ನ ನುಡಿ ಇಂಪು | | ಬೆಟ್ಟದ ಅರಿಗಿಳಿಗಿಂತ ನಿನ್ನ ನುಡಿ ಇಂಪು |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− | ರಸಗಳು
| |
− | ಅಭಿನವ ಗುಪ್ತನ ಪ್ರಕಾರ ರಸಗಳು 9 ಪ್ರಕಾರಗಳು
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− | ಕ್ರ. ಸಂ
| |
− | ರಸ
| |
− | ಸ್ಥಾಯಿ ಭಾವ
| |
− | ಬಣ್ಣ
| |
− | ಅಧಿ ದೇವತೆ
| |
− | 1
| |
− | ಶೃಂಗಾರ
| |
− |
| |
− |
| |
− | ರತಿ
| |
− | ನೀಲಿ
| |
− | ವಿಷ್ಣು
| |
− | 2
| |
− | ಹಾಸ್ಯ
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− | ಹಾಸ
| |
− | ಬಿಳಿ
| |
− | ಗಣಪತಿ
| |
− | 3
| |
− | ಕರುಣೆ
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− | ಶೋಕ
| |
− | ಕಪೋತ
| |
− | ಯಮ
| |
− | 4
| |
− | ರೌದ್ರ
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− | ಕ್ರೋದ
| |
− | ರಕ್ತ
| |
− | ಈಶ್ವರ
| |
− | 5
| |
− | ವೀರ
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− | ಉತ್ಸಾಹ
| |
− | ಹೇಮ
| |
− | ಇಲ್ಲ
| |
− | 6
| |
− | ಭಯಾನಕ
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− | ಭಯ
| |
− | ಕಪ್ಪು
| |
− | ಕಾಲದೇವತೆ
| |
− | 7
| |
− | ಭೀಬತ್ಸ
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− | ಜುಗುಪ್ಸೆ
| |
− | ನೀಲಿ
| |
− | ಮಹಾಕಾಲ
| |
− | 8
| |
− | ಅದ್ಭುತ
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− | ವಿಸ್ಮಯ
| |
− | ಹಳದಿ
| |
− | ಇಲ್ಲ
| |
− | 9
| |
− | ಶಾಂತ ರಸ
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− | ಕ್ಷಮೆ
| |
− | ಇಲ್ಲ
| |
− | ಇಲ್ಲ
| |