೩೮ ನೇ ಸಾಲು: |
೩೮ ನೇ ಸಾಲು: |
| | | |
| =ಛಂಧಸ್ಸು /ಅಲಂಕಾರ= | | =ಛಂಧಸ್ಸು /ಅಲಂಕಾರ= |
− | ಚಂಪಕಮಾಲಾವೃತ್ತದ ಪ್ರತಿ ಸಾಲಿನಲ್ಲೂ ೨೧ ಅಕ್ಷರಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ "ನಜಭಜಜಜರ" ಗಣವಿನ್ಯಾಸವಿರುತ್ತದೆ.
| + | [http://kn.wikipedia.org/wiki/ಛಂದಸ್ಸು] |
− | ಇದಕ್ಕೆ "ಶಶಿವದನಾ" ಎಂಬ ಹೆಸರೂ ಇದೆ ಎಂದು ಪುರಾತನರ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಸೂತ್ರ ಪದ್ಯ ಹೀಗಿದೆ
| + | |
− | "ನಜಭಜಜಂಜರಂ ಬಗೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರೆ ಚಂಪಕಮಾಲೆಯೆಂದಪರ್" | + | [http://kn.wikipedia.org/wiki/"ಚಂಪಕಮಾಲಾವೃತ್ತ"] |
− | ಈ ಪದ್ಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಸ್ತಾರ ಹಾಕಿದರೂ ಸಹ ಚಂಪಕಮಾಲಾ ವೃತ್ತದ ಲಕ್ಷಣ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ
| + | |
− | UUU|U_U |_ UU |U_U |U _U|U _U|_ U_|
| + | [http://kn.wikipedia.org/wiki/ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತ_ವೃತ್ತ ] |
− | ನಜಭ|ಜಜಂಜ|ರಂ ಬಗೆ|ಗೊಳ್ಳುತ್ತಿ|ರೆ ಚಂಪ|ಕಮಾಲೆ|ಯೆಂದಪರ್|
| + | |
− | ಈ ವೃತ್ತದ ಮೊದಲ ಎರಡು ಲಘುಗಳನ್ನು ಒಂದು ಗುರುವಿನಿಂದ ಬದಲಾಯಿಸಿದಾಗ ಉತ್ಪಲಮಾಲಾವೃತ್ತವಾಗುತ್ತದೆ.
| + | [http://kn.wikipedia.org/wiki/ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ_ವ್ಯಾಕರಣ ] |
− | ಕನ್ನಡದ ಆದಿ ಕವಿ ಪಂಪನ ಕೃತಿಯಿಂದಾದಿಯಾಗಿ ಅನೇಕ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಛಂದಸ್ಸು ವಿಪುಲವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ. ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ವಿರಳಪ್ರಚುರವಾದ ಛಂದಸ್ಸು..
| |
− | ಉದಾಹರಣೆ:-
| |
− | ಮುಳಿಸು ಲಲಾಟನೇತ್ರಶಿಖಿ ಮೆಚ್ಚೆ ವಿನೂತರಸಪ್ರಸಾದಮು-
| |
− | ಜ್ಜಳ ಜಸಮಂಗಸಂಗತ ಲಸದ್ಭಸಿತಂ ಪ್ರಭುಶಕ್ತಿ ಶಕ್ತಿ ನಿ|
| |
− | ರ್ಮಳಮಣಿಭೂಷಣಂ ಫಣಿವಿಭೂಷಣಮಾಗೆ ನೆಗೞ್ತೆಯಂ ಪುದುಂ
| |
− | ಗೊಳಿಸಿದನೀಶ್ವರಂ ನೆಗೞ್ದುದಾರ ಮಹೇಶ್ವರನೀಗೆ ಭೋಗಮಂ
| |
− | (ವಿಕ್ರಮಾರ್ಜುನವಿಜಯ ೧-೨)
| |
| | | |
| =ಬೋಧನಾ ವಿಧಾನ= | | =ಬೋಧನಾ ವಿಧಾನ= |